Welke kansen biedt het downloadverbod de bibliotheekwereld?

Zoals onlangs geworden is streeft het kabinet naar een downloadverbod dat binnen drie jaar operabel is. Voorwaarde van het verbod is dat er voldoende legale alternatieven voorhanden moeten zijn waarvan de consument gebruik kan maken.

Ik geloof niet in het feit dat illegale bestandsuitwisseling ooit uitgebannen kan worden. Er zal altijd een harde kern blijven die zich weigert te conformeren aan (nieuw) beleid en technisch genoeg onderlegd is om in de krochten van het web door te gaan met filesharing.

Er zal denk ik echter een relatief grotere groep gebruikers zijn die deze moeite niet neemt en haar heil zoekt bij de legale alternatieven. Het is deze groep gebruikers die in eerste instantie voor de bibliotheek interessant is. Om aan de vraag te voldoen dient er echter wel een instrument voorhanden te zijn dat aan hun behoefte aan muziek voldoet.

Ik denk dat die behoefte voor een groot deel in het digitale domein gevonden moet worden. Ikzelf neem als voorbeeld de 3voor12 Luisterpaal van de VPRO. Bezoekers van de site kunnen hier volldige nieuw uitgekomen kwaliteitsalbums als stream beluisteren, maar niet downloaden of kopen. Wel kunnen gebruikers tags toevoegen en de albums een waardering toekennen.

3voor12 bedient slechts het popminnend publiek, maar bibliotheken hebben natuurlijk een oneindig brede doelgroep. Wanneer zij het Luisterpaalprincipe kunnen toepassen op nieuwe releases, maar daarnaast natuurlijk op bijzondere collecties, zal dit positieve effecten hebben: gebruikers maken gratis kennis met (nieuwe) muziek en bij voldoende belangstelling zal dit leiden tot fysieke uitleningen.

In het huidige principe van DigiLeen geloof ik zelf niet. Als muzikaal grootgebruiker wil ik niet gebonden zijn aan een luisterrestrictie van een aantal dagen. Het rippen van een cd mag dan officieel niet mogen, het is voor het merendeel van de gebruikers waarschijnlijk wel de voornaamste reden een album te lenen. Een gedoogbeleid lijkt me hier daarom op zijn plaats, al gooit het opheffen van de Thuiskopieheffing hier natuurlijk weer roet in het eten.

Een en ander vraagt in ieder geval om een proactieve houding van de bibliotheekwereld. De mogelijkheid ligt er om een serieuze speler te worden bij het aanbieden van digitale muziekcontent, maar dan dient er een volwassen project van gemaakt te worden dat beantwoordt aan de wensen van gebruikers en 100% van deze tijd is (wat mij betreft dus geen Digileen).

ps.

Het tegen betaling downloaden van een album uit een digitale bibliotheekcatalogus zou natuurlijk de kortste klap zijn, maar opent weer aan andere discussie. Moeten we wel of geen winkel zijn en kunnen we uberhaupt de concurrentie aan met de Bollen en iTunessen van deze wereld.

[Edit: Dit stuk verscheen eerder op Bibliotheek2.0]