Vaak wordt aangehaald dat bibliotheken hun gebruikers middels amateuristisch aangebrachte a-4tjes wijzen op allerhande zaken die verboden zijn: praten, roken, eten, drinken, meenemen van jassen en tassen etc. etc. Ook gisteren in de presentatie van Michael Stephens op UGame Ulearn kwam dit weer voorbij. En vooral dat dat toch niet meer kan. Bibliotheken zijn namelijk een plek waar in vrijheid genoten kan worden van cultuur in de meest brede zin.
Er is echter een verbod waarvan ik zou wensen dat bibliotheken zich daarachter wel zouden scharen: DRM op digitale media. Een enigszins vreemde eend in de bijt van het symposiumprogramma, en wellicht daardoor weggestopt in een achterafkamertje tijdens de pauze, was een discussie over ebooks. Vanwege een aangepast aanvangstijdstip kreeg ik niet alles mee, maar de eerste term die ik voorbij hoorde komen was, helaas weinig verwonderlijk, piraterij. De moed zakte me bijna in de schoenen toen ik daarbij het onwerkelijke beeld voorgeschoteld kreeg van een rijtje in strakke pakken gestoken heerschappen, sommigen arrogant onderuit gezakt en niet ingaand op de essentie. Het ging over hoe en wanneer er ebooks beschikbaar zijn in bibliotheken. En de belofte dat dit wel eens binnen een jaar zover zou kunnen zijn, waarop uit de zaal verheugd werd gereageerd.
Dit is echter wel wat gebeurt wanneer een ebook, voorzien van DRM, wordt uitgeleend, zelfs wanneer je het koopt. En bibliotheken zouden hiertegen stelling moeten nemen. Het is niet onze taak een (financieel) probleem dat uitgevers hebben bij onze gebruikers neer te leggen. Het is niet onze taak te controleren of er een kopie is gemaakt en daartegen maatregelen te treffen. Wij hebben er namelijk niet voor gekozen dat kopieren in het digitale tijdperk door bepaalde partijen als een auteursrechtelijke inbreuk wordt beschouwd.
Het is onze taak in te staan voor vrije verspreiding van informatie en het garanderen van privacy van onze gebruikers. Deze neemt echt geen andere hoedanigheid aan wanneer er in plaats van een regulier boek een cd of een ebook wordt geleend. We zouden trots moeten zijn te kunnen zeggen dat wij ebooks onder deze voorwaarden daarom niet als uitleenmedium kunnen accepteren.
--
als inspiratie voor deze post fungeerde Doctorow's How to Destroy the Book.
Posts
2 opmerkingen:
Mooie samenvatting van het debat. Had hetzelfde idee van de netjes in pak gestoken mensen die om de materie heen aan het draaien waren.
vond het ook jammer dat de heren niet met elkaar in discussie gingen, maar het debat zich vooral beperkte tot het verdedigen (met non argumenten) van hun belangen ehm standpunten.
Ik ben overigens niet zo heel erg tegen het DRM verhaal. Juist voor het gebruik binnen bibliotheken zou ik DRM wel als een serieuze optie willen accepteren. Ik denk dat dit een concessie is die wij als bibliotheken moeten doen om goede afspraken met elkaar te maken. Net zoals uitgevers en auteurs concessies zullen moeten doen.
Maar dan moet het wel een stuk gebruiksvriendelijker worden en moeten wij de mogelijkheid krijgen om hier heel soepel mee om te gaan.
Ik denk persoonlijk dat het niets met ebooks doen als bibliotheek uit principe voor de bibliotheek geen positief effect zal hebben. Want als wij afhankelijk blijven van papieren informatiedragers dan vrees ik dat de bibliotheek wel eens eenzelfde toekomst te wachten staat als de leveranciers van typemachines en fotorolletjes.
Ik begrijp dat het een ietwat radicaal standpunt is en wellicht niet houdbaar. Het lijkt echter of de waarom-discussie in het geheel niet gevoerd wordt. Hetzelfde geldt wat mij betreft trouwens voor de iPad. "We moeten er iets mee!" is een kreet die te pas en te onpas, ook gisteren, voorbij kwam, maar de waarom vraag wordt niet beantwoord, laat staan gesteld. En dat vind ik jammer, want het is de essentie van waarvoor wij mijns inziens staan.
Een reactie posten